Tygodniowe święto animacji w Poznaniu czas zacząć! Już 9 lipca startuje na żywo i online, Międzynarodowy Festiwal Filmów Animowanych ANIMATOR. Tegoroczna, 14. edycja festiwalu przybiera charakter hybrydowy, zatem widzowie będą mogli wybrać się na seanse filmowe do kina lub przed ekrany swoich komputerów. A jest co oglądać! Fundamentem Animatora są cztery konkursy, w których zobaczymy aż 120 filmów. Poza tym festiwal to wydarzenia towarzyszące: animacje z muzyką na żywo, warsztaty, spotkania z twórcami filmów, rozmowy… O tym jak wygląda Festiwal Animator 2021 zapytałyśmy twórców programu festiwalu, Marię Biernat, Annę Głowińską, Filipa Kozłowskiego i Mariannę Piskorz. Na chwilę przed rozpoczęciem Animatora, spotykamy się Kinie Muza, sercu festiwalu, aby porozmawiać o jednym z najciekawszych wydarzeń kulturalnych w naszym mieście.
***
tekst i wywiad: Magda Bałkowska
zdjęcia: Maja Musznicka
***
Programmerzy Animatora: Marianna, Filip, Maria, Anna
Zacznijmy od kulis. Opowiedzcie, jak wyglądała praca nad tegorocznym Animatorem. Różniła się od pracy nad odsłonami festiwalu sprzed pandemii?
MARIA: Intensywne prace nad tegoroczną edycją festiwalu rozpoczęły się jeszcze w trakcie dopinania na ostatni guzik zeszłorocznej, 13. edycji Animatora, która jako ta „szczęśliwa trzynastka” była wyjątkowa, bo „pandemiczna” i w związku z tym jednorazowo przeniesiona na początek października. W tym roku wracamy do naszego stałego terminu realizacji Animatora, czyli do pierwszej połowy lipca. Jest to termin, który widzki i widzowie kojarzą właśnie z naszym festiwalem i cieszymy się, że możemy powrócić do rozpoczynania lata z animacją.
Zeszłoroczny Animator był swojego rodzaju rewolucją i dał nam niesamowitą szansę na zaadaptowanie zmian, które objęły całą branżę filmową, czyli błyskawiczne oswojenie przestrzeni online i próbę przeniesienia festiwalu do sieci przy jednoczesnej obecności w kinie. Tak właśnie z festiwalu, który swoje dwanaście edycji zrealizował wyłącznie na żywo, staliśmy się festiwalem hybrydowym, odnajdującym swoje miejsce zarówno w kinie, jak i w sieci. Okazało się, że świetnie łączy to potrzeby festiwalowej publiczności, która bardzo ceni sobie wybór, czy daną projekcję chce obejrzeć w kinie czy w zaciszu własnego domu. Postanowiliśmy i w tym roku pozostać przy tej formule.
Hybrydowa formuła festiwalu pozwala również dotrzeć do grup widzów i widzek z innych miast Polski, którzy nie mogli dotychczas uczestniczyć w festiwalu z uwagi na sporą odległość. Ułatwiamy również dostęp do kultury osobom z ograniczoną mobilnością, która dotknęła ich czy to ze względu na niepełnosprawności, czy ze względu na sytuację życiową. 2020 rok przyniósł nam ogromną zmianę i pozwolił na nowo zdefiniować potrzeby festiwalowej publiczności, która przecież, tak jak my wszyscy w pandemii, zmieniła swoje zwyczaje w obcowaniu z kulturą.
Pomimo zauważalnych zmian i coraz szerszego luzowania obostrzeń, wiosną 2021 przygotowania do tegorocznej edycji przebiegały w atmosferze niepewności – musieliśmy być gotowi na każdy możliwy scenariusz. Na pewno czuliśmy się pewniej dzięki zapleczu online, które już przedstawiliśmy naszej publiczności podczas 13. edycji Animatora, jednak mieliśmy też świadomość ogromnej tęsknoty do żywej festiwalowej atmosfery, którą nie sposób, w tym samym wymiarze, przenieść do sieci. Dlatego też ogromną radość wywołuje w nas perspektywa licznych spotkań z festiwalową publicznością na żywo!
„Between Us” to hasło, wokół którego zbudowany został festiwal w tym roku. Jaka jest geneza przewodniej myśli tegorocznego Animatora?
FILIP: Genezą hasła tegorocznej edycji festiwalu Animator była oczywiście sytuacja światowej pandemii, w której się znaleźliśmy, czy właściwie (parafrazując klasyczną tezę filozofii egzystencjalnej), w jaką zostaliśmy „wrzuceni”. Pandemia COVID-19 zmieniła świat, na nowo definiując nasze zwyczaje, relacje międzyludzkie i założenia, jakie projektujemy na codzienną rzeczywistość i naszą przyszłość. Stwierdziliśmy, że na Animatorze 2021 warto przyjrzeć się temu, co najcenniejsze, czyli relacjom, w jakie wchodzimy między sobą i relacjom między nami i światem oraz zastanowić się nad charakterem interakcji społecznych i ich przyszłością. Jakie dążenia, marzenia i sny zdominują świat jutra? Jakimi prawami będzie się rządziła nasza przyszła codzienność? Jakie postawy będziemy przyjmowali wobec siebie i świata? Te wszystkie pytania w pewnym sensie zawierają się (w każdym razie dla mnie :)) w haśle „Between Us”, obecnym w naszej nieśmiało minimalistycznej, a jednocześnie niezwykle odważnie futurystycznej oprawie wizualnej festiwalu.
Program festiwalu jest szeroko rozbudowany i bogaty. Opowiedzcie, proszę, o stałych punktach programu i co nowego czeka na widzów w tym roku na Animatorze.
ANIA: Tradycyjnie główny trzon programowy Animatora stanowią konkursy filmów krótko- i pełnometrażowych. Są najlepszą panoramą najnowszych produkcji z Polski i zagranicy. W tym roku dodatkowo zainaugurowaliśmy pierwszą edycję konkursu animowanych seriali i spotkaliśmy się z fantastycznym odzewem; do tej kategorii otrzymaliśmy prawie 200 zgłoszeń. Fani seriali ponadto znajdą na Animatorze swój ulubiony program „Animowane Seriale”, w ramach którego pokażemy produkcje „ADULT SWIM”: „Rick & Morty” oraz „Smiling Friends”. Po raz pierwszy w historii Animatora zaprezentujemy cały blok programowy poświęcony kinematografii animowanej z Brazylii. Historia animacji brazylijskiej sięga 1917 roku i powstania pierwszego filmu animowanego, który niestety zaginął i pozostało po nim tylko zdjęcie w prasie z tamtego roku. Przez wiele lat animacja rozwijała się tylko dzięki pasji i trudom eksperymentujących na własną rękę twórczyń i twórców, co ma też swoje odbicie formalne w powstałych filmach. Program więc jest o tyle wyjątkowy, że udało się w nim zebrać wiele rzadko prezentowanych i niedocenionych dzieł z historii kina brazylijskiego, nie zapominając też oczywiście o najnowszych i uznanych produkcjach.
Oprócz tego tradycyjnie we współpracy z Centrum Sztuki Dziecka przygotowaliśmy program filmowy i warsztatowy skierowany do najmłodszej publiczności. Dla adeptek i adeptów animacji, ale też wszystkich profesjonalistów mamy niezwykle ciekawą ofertę Animatora PRO, z której będą mogli korzystać online odbiorcy nie tylko z Poznania.
Aby ułatwić poruszanie się po programie, stworzyliście propozycje festiwalowych szklaków. Jakimi ścieżkami widzowie Animatora mogą chodzić i według jakich drogowskazów zostały one stworzone?
FILIP: Od wielu lat staramy się przekonywać widzów o tym, że w kinematografii animowanej każdy jest w stanie odnaleźć coś interesującego dla siebie. Pozbawiona ograniczeń, wynikających z rejestracji obrazu, a nastawiona na swobodną kreację, poza ramami doświadczalnej rzeczywistości animacja pozwala tworzyć niezwykłe alternatywne wszechświaty i szalone, fantastyczne, wyimaginowane miejsca ucieczki od codzienności.
Świat animacji jest niezwykle przyjazny, otwarty i niczego nie narzuca, przez co każdy jest w stanie na nowo odkrywać w nim coś „swojego” i dobrze się w nim czuć.
Na Festiwalu Animator 2021 coś dla siebie odnajdą: wielbiciele gier komputerowych (sekcja ANIMACJA INTERAKCJA. GRY WIDEO), miłośnicy kinematograficznych podróży (w tym roku zabieramy widzów na wycieczkę po animowanej kinematografii Brazylii), zajawkowicze serialowi będą mieli okazję zobaczyć najnowsze animowane produkcje w odcinkach, w nowej sekcji konkursowej (Międzynarodowy Konkurs Animowanych Seriali) oraz obejrzeć hitowe serie „ADULT SWIM” czy kultowy „AEON FLUX”, a także posłuchać ciekawych opowieści animatorów tak znanych seriali, jak „STAR TREK: LOWER DECKS”, „RICK AND MORTY” czy wspomniany przed chwilą „AEON FLUX”.
Z kolei wielbiciele pokazów plenerowych i wydarzeń muzyczno-animacyjnych będą mieli okazję obejrzeć animowane klasyki Sci-Fi (m.in. pełnometrażowe animacje „GHOST IN THE SHELL”, „PAPRIKA”, „COWBOY BEBOP” czy „KONGRES”), a także uczestniczyć w koncercie łączącym energetyczną muzykę zespołu BLOKI z hipnotyzującymi animacjami i VJ-ingiem na żywo Tomka Duckiego oraz znaleźć się w refleksyjnym świecie Mariusza Wilczyńskiego, który na żywo będzie tworzył film animowany do muzyki Jana Sebastiana Bacha i Tadeusza Nalepy, wykonywanej przez cenionego, młodego polskiego wiolonczelistę, Marcela Markowskiego. Na tegorocznym Animatorze zaplanowaliśmy również specjalne festiwalowe szlaki dla rodzin (sekcja ANIMATOR DLA DZIECI), widzów, którzy w pigułce chcą poznać panoramę najnowszej polskiej i światowej animacji krótko- i pełnometrażowej (sekcje Konkursowe: Międzynarodowy Konkurs Filmów Krótkometrażowych, Pełnometrażowych oraz Konkurs Polskich Filmów Animowanych ANIMATOR.PL). A tych, którzy cenią filmy zaangażowane społecznie, zapraszamy na niezwykle emocjonalne i refleksyjne pokazy z sekcji W NAS I MIĘDZY NAMI oraz KOBIETY MAJĄ GŁOS.
PEŁEN PRORGAM ANIMATORA DOSTĘPNY NA STRONIE: ANIMATOR-FESTIVAL.COM
Imponujący program, imponująca jest też lista zaproszonych na festiwal gości. Z kim w tym roku zobaczymy się na Animatorze w Poznaniu i za pośrednictwem sieci?
FILIP: W Poznaniu na żywo będzie można spotkać utalentowanych i cenionych polskich animatorów – Tomka Duckiego, Miłosza Margańskiego, Pawła Prewenckiego czy Mariusza Wilczyńskiego, a także młodych animatorów z Wydziału Animacji i Intermediów UAP, którzy podczas specjalnego wydarzenia ANIMATED LATE NIGHT SHOW – STUDENT ACT, zaprezentują i opowiedzą o swoich najnowszych animowanych projektach. Wśród festiwalowych gości online same gwiazdy: charyzmatyczna i wielokrotnie nagradzana na festiwalach filmowych na całym świecie, brytyjska animatorka Joanna Quinn, współautor kultowej „Gnijącej panny młodej” Mike Johnson, młody, ale niezwykle doświadczony, kanadyjski animator takich hitowych seriali jak „Star Trek: Lower Decks”, „Rick and Morty” czy „Captain Underpants” – Alex Pelletier. Wizjoner (trochę taki „Elon Musk animacji”), twórca takich produkcji animowanych, jak „Animatrix”, „Kroniki Riddicka: Mroczna Furia” czy serialu „Aeon Flux” – Peter Chung, a także twórcy najnowszych konkursowych filmów krótkometrażowych, pełnometrażowych, serialowych i polskich.
Jakie filmy w szczególności polecacie? Wymieńcie, proszę, Wasze top 5.
ANIA: Na pewno chciałabym zaprosić wszystkich na pokaz „Kobiety mają głos”. W tym roku jest to zestaw filmów autorek z różnych stron świata i kręgów kulturowych, poruszających istotne i „bazowe” wartości. W pokazie pojawią się tematy macierzyństwa, wyborów życiowych, tożsamości, cielesności, kondycji kobiet artystek, perypetii miłosnych. Obok bardzo osobistych i poważnych filmów nie zabraknie też humoru i lekkości. Wspominając o kobietach animatorkach, cieszę się również, że będziemy mogli pokazać naszej publiczności retrospektywę filmów Joanny Quinn, jednej z najbardziej wyrazistych postaci w branży.
Jak co roku, czekam na pokazy konkursowe, w szczególności filmów krótkometrażowych, które zaskakują różnorodnością wypowiedzi pod względem estetycznym, jak i tematycznym.
Za absolutny must-see uważam pokaz filmów nagrodzonych z najważniejszego festiwalu filmu animowanego w Europie – w Annecy. W odpowiedzi na rok 2020 i towarzyszące nam poczucie stagnacji, niemocy i bezruchu, polecam program zatytułowany „Wyjdę z siebie”, który może pozwolić widzom i widzkom na przepracowanie traumy doświadczeń pandemicznych, uwolnić od udręki i wprawić w ruch.
MARIA: Jako fanka animowanych seriali, gorąco polecam przyjrzeć się pokazowi „ADULT SWIM” przedstawia: „Rick & Morty” oraz „Smiling Friends”, gdzie (zdradzę po cichu) będzie można zobaczyć niepublikowane wcześniej dodatkowe materiały – myślę, że to perełka dla fanów produkcji „ADULT SWIM”, których na pewno nie zabraknie.
Z ogromną ekscytacją wyczekuję też pokazów krótkometrażowych filmów, z aż trzech konkursów: Międzynarodowego Konkursu Animowanych Filmów Krótkometrażowych, Konkursu Polskich Filmów Animowanych ANIMATOR.PL oraz Konkursu Animowanych Seriali. Wśród nich trudno wybrać „ten jeden” film, ponieważ to ogromna i zróżnicowana panorama najnowszych osiągnięć krótkometrażowej animacji. A jeśli, tak jak ja, lubicie obserwować dynamikę przeróżnych relacji na ekranie kina (lub monitora), koniecznie zobaczcie zestaw filmów krótkometrażowych z Pokazu I Konkursu Polskich Filmów Animowanych ANIMATOR.PL.
W programie „Kobiety mają głos” przybliżymy publiczności najnowsze osiągnięcia utalentowanych Animatorek, których różnorodne głosy nieprzerwanie towarzyszą rozwojowi branży i jej dążeniu ku inkluzywności. W ramach Międzynarodowego Konkursu Filmów Pełnometrażowych polecam przyjrzeć się łotewsko-norweskiej produkcji „Moja ulubiona wojna”, w której autorka zabiera nas w podróż do czasów zimnej wojny, którą obserwuje z perspektywy siebie jako dziecka.
MARIANNA: Top 5 to za mało! W tym roku mamy ponad 150 seansów i wydarzeń. Mam nadzieję, że wszystkie znajdą swoje fanki i fanów. Z niecierpliwością czekam na pokazy konkursowe. Do tej pory moją ulubioną animacją, jest pełnometrażowy film Mariusza Wilczyńskiego “Zabij to i wyjedź z tego miasta”. Widziałam go już kilka razy i zawsze odnajduje w nim coś nowego. Oprócz wielu biograficznych wątków oraz literackich odniesień, jest czułą opowieścią o kawałku historii polskiej kultury, na tyle jednak uniwersalną, że zachwyciła również światową publiczność.
FILIP: Mógłbym oczywiście wymieniać godzinami i rozpływać się nad wieloma filmami, które będą wyświetlane w tym roku na Festiwalu Animator, ale jeżeli mam wskazać takie filmy „must-see”, to na pewno są to: konkursowy krótki metraż „Empty Places” Geoffroy’a de Crécy – klimatyczna, niezwykle emocjonalna animowana medytacja nad pandemią. Chwytający za serce i duszę „Yearbook” Bernardo Britto z pokazu „LĘKI I MARZENIA NASZEJ PRZYSZŁOŚCI”. Poetycki „The Hangman at Home” Michelle i Uri Kranotów z Międzynarodowego Konkursu Krótkometrażowego. Oszałamiająca, brutalna i jednocześnie niezwykle czuła, bezdialogowa pełnometrażowa wersja serialu „Primal” Genndy’ego Tartakovskiego oraz szalony, humorystyczny i łamiący wszelkie reguły kanadyjski „Bill N Back” Oliviera Brissona z Konkursu Animowanych Seriali.
Animator to również szereg wydarzeń wychodzących poza sale kinowe. Co zaplanowaliście w tym roku? Jakie miejsca i przestrzenie w Poznaniu w tym roku opanowuje Animator? Gdzie będzie można Was spotkać?
MARIANNA: W tym roku anektujemy Dziedziniec Urzędu Miasta przy placu Kolegiackim i codziennie od 9 do 16 lipca o godzinie 21.30 zapraszamy na kino plenerowe. A tam takie klasyki, jak „Ghost in the shell” czy „Metropolis”, jak i kilka innych świetnych propozycji. Na zakończenie festiwalu na widzów będzie czekać pokaz filmu pełnometrażowego, który zdobędzie nagrodę publiczności. Plebiscyt publiczności to ważna rzecz na Animatorze. Centrum festiwalowym i sercem jest oczywiście Kino Muza. Tam zapraszamy również na chwilę relaksu, chociażby na muzowym tarasie. Tam też, w sali numer 3, służymy pomocą w naszym festiwalowym biurze. W sobotę, niedzielę i wtorek dla festiwalowiczów przygotowaliśmy wieczory specjalne z wydarzeniem muzyczno-animacyjnym oraz w Scenie na Piętrze film animowany na żywo, czyli „Moja Babcia będzie kiedyś księżniczką”, a także fantastyczny format „ANIMATED LATE NIGHT STUDENT ACT”, czyli najnowsze, najciekawsze dokonania studentów Wydziału Animacji UAP. Symbolicznym miejscem nieformalnych spotkań będzie Pies Andaluzyjski na Nowowiejskiego. Tam zapewne późnym wieczorem będzie można spotkać kogoś z animatorowej ekipy i podyskutować o animacji i nie tylko.
Dodatkowo festiwal może zagościć w każdej ulubionej miejscówce w Poznaniu, bo uruchamiamy również część online na platformie animator-festival.com, a także streamujemy niektóre wydarzenia i większość spotkań z twórcami na YouTube i Facebook. Każdego dnia o godzinie 10.00 witamy festiwalową publiczność Studiem Festiwalowym z wspaniałą rzeczniczką Olgą Sokal. Można sobie zatem zrobić festiwalową telewizję śniadaniową w swoim domu.
Przydatne linki:
Strona festiwalu // Program Animatora
Facebook // Instagram
YouTube
Bilety